Jedną z najbardziej tajemniczych rzeczy, jakie mogą się zdarzyć w ogrodzie, jest choroba rośliny. Jak do tego doszło? Czy się rozprzestrzeni? Czy wszystkie moje rośliny umrą? Jak mogę się jej pozbyć? Najważniejszą rzeczą, jaką należy zrozumieć w zapobieganiu chorobom, jest coś, co nazywa się trójkątem chorobowym (rysunek po prawej). Choroba może wystąpić tylko wtedy, gdy trzy rzeczy się zbiegną: masz roślinę, która może zachorować (gospodarz), patogen (jak grzyb, bakteria lub wirus), który może zaatakować roślinę i warunki środowiskowe (jak wilgotność lub susza), które promują chorobę. Jeśli jedna z tych rzeczy nie jest obecna, choroba nie wystąpi, więc zapobieganie polega na wybijaniu co najmniej jeden bok trójkąta. Zamiast czekać, aż problem pojawi się w Twoim ogrodzie, pomyśl, że najlepszą obroną przed chorobą jest dobra ofensywa. Poniżej przedstawiamy 10 sposobów na wyeliminowanie co najmniej jednego boku trójkąta chorobowego i utrzymanie roślin w zdrowiu.
Ogrodnictwo kwiatowe może stać się uwielbianą pasją, ale może też być przytłaczające, zwłaszcza gdy dopiero zaczynasz. Istnieją miliony roślin do wyboru i jeszcze więcej sposobów ich łączenia, a niedoświadczeni ogrodnicy mogą nie wiedzieć, od czego zacząć.
W pierwszym roku najlepiej zacząć od niewielkich rozmiarów i nie martwić się o popełnianie błędów. W miarę upływu czasu można dostosować swój ogród, wykopując to, co nie zadziałało w danym roku i wykorzystując to, co się udało. Z pewnością znajdziesz styl ogrodu i rośliny, które sprawią Ci radość, a odkrycie, co to dokładnie jest, może być nieoczekiwaną przyjemnością. Aby uzyskać więcej wskazówek na temat doskonalenia własnego ogrodu kwiatowego, zacznij od poniższych porad.
1. Przed zakupem dokładnie zbadaj rośliny
Najprostszym sposobem na ograniczenie chorób w ogrodzie jest unikanie wprowadzania ich w pierwszej kolejności. Jedną z najtrudniejszych rzeczy do nauczenia się jest to, jak powinna wyglądać zdrowa roślina, co utrudnia zorientowanie się, czy ta, którą chcemy mieć jest chora.
Jest to dobry pomysł, aby zebrać kilka książek, czasopism i katalogów, które pokazują, co zdrowy okaz wygląda jak. Nie bierz do domu rośliny z martwymi plamami, zgniłymi łodygami lub owadami. Te problemy mogą łatwo rozprzestrzenić się na zdrowe rośliny i czasami trudno się ich pozbyć, gdy już się zadomowią.
Oprócz sprawdzania wierzchołków roślin, zawsze sprawdzajcie jakość korzeni. Nieczęsto widzi się klientów robiących to w centrum ogrodniczym, ale powinien to być częsty widok. Umieść rękę na powierzchni gleby z łodygi rośliny między palcami. Delikatnie odwrócić garnek i potrząsnąć roślinę luźno. Może być konieczne, aby stuknąć krawędź garnka o stałej powierzchni, aby poluzować korzenie z puli. Korzenie powinny być twarde, zwykle białe i rozmieszczone w całej bryle korzeniowej. Ciemne lub mięsiste korzenie nie są dobrym znakiem. Nawet jeśli wierzchołki wydają się zdrowe, to tylko kwestia czasu, zanim zgniły system korzeniowy zabije roślinę.
2. Używaj w pełni skompostowanych odpadów z podwórka
Nie wszystkie materiały w stosie kompostowym rozkładają się w tym samym tempie. Niektóre materiały mogą ulec degradacji wystarczającej do umieszczenia ich w ogrodzie, podczas gdy inne nie. Dokładne kompostowanie generuje wysokie temperatury przez dłuższy czas, które zabijają wszelkie patogeny znajdujące się w materiale. Zainfekowane resztki roślinne, które nie zostały poddane temu procesowi, spowodują ponowne wprowadzenie potencjalnych chorób do ogrodu. Jeśli nie masz pewności co do warunków panujących w stosie kompostowym, powinieneś unikać stosowania odpadów z warzyw jako ściółki pod wrażliwymi roślinami i unikać umieszczania w stosie potencjalnie zainfekowanych resztek.
3. Pilnuj swoich insektów
Szkody wyrządzane roślinom przez owady są czymś więcej niż tylko kosmetyką. Wirusy i bakterie często mogą dostać się do rośliny tylko przez jakiś otwór, a uszkodzenia spowodowane przez pluskwy zapewniają to. Niektóre owady faktycznie działają jako środek transportu dla wirusów, rozprzestrzeniając je z jednej rośliny na drugą. Mszyce są jednym z najczęstszych nosicieli, a wciornastki roznoszą wirusa nekrotycznej plamistości niecierpka, który stał się poważnym problemem dla producentów komercyjnych w ciągu ostatnich 10 lat. Żółtaczka astrów (zdjęcie po prawej) jest chorobą przenoszoną przez koniki polne i ma ogromny zakres roślin żywicielskich. Ataki owadów to kolejny sposób na wywołanie stresu w roślinie, który zmniejsza jej odporność na choroby.
4. Jesienne porządki
Jesienią zawsze najlepiej jest zrobić porządki w ogrodzie, nawet jeśli mieszkasz w klimacie umiarkowanym. Jest to nie tylko skuteczny środek odstraszający choroby, ale także dobry sposób na kontrolowanie chorób już występujących w ogrodzie.
Choroby mogą przezimować na martwych liściach i resztkach roślin i zaatakować nowe liście, gdy te pojawią się wiosną. Plamistość liści irysa, smugowatość liści lilii dziennych i czarna plamistość róż to przykłady chorób, których występowanie można znacznie ograniczyć, usuwając martwe liście każdej jesieni. Jeśli pozostawiasz łodygi i liście, aby stworzyć zimowe zainteresowanie, pamiętaj, aby usunąć je przed rozpoczęciem nowego wzrostu na wiosnę.
5. Stosuj odpowiedni nawóz
Należy zachować ostrożność podczas nawożenia roślin, ponieważ zbyt duża ilość nawozu może spalić korzenie, zmniejszając ich zdolność do wchłaniania wody. To z kolei sprawia, że rośliny są bardziej podatne na stres związany z suszą, zimnem i upałem. Rośliny pozbawione składników odżywczych są mniejsze i mogą być dotknięte plamistością liści, natomiast silniejsze rośliny mogą zwalczać choroby. Nadmiar określonego składnika odżywczego to kolejny sposób na stres dla rośliny.
6. Sadzenie odmian odpornych na choroby
Rośliny odporne na choroby to takie, które mogą zachorować na dany problem, ale zwalczą chorobę zamiast się jej poddać. Na przykład, niektóre pomidory są oznaczone kodem "VFN resistant", co oznacza, że dana odmiana pomidora jest odporna na grzyby Verticillium i Fusarium oraz na nicienie.
Jeśli zaczniesz szukać tych kodów na kwiatach, prawdopodobnie będziesz rozczarowany, ponieważ odporność na choroby rzadko jest określana na etykietach roślin. Nie oznacza to jednak, że wiele odmian kwiatów nie jest odpornych na choroby. Wiele firm produkujących róże oferuje rośliny odporne na takie choroby, jak mączniak rzekomy i czarna plamistość.
Pracownicy szkółek i koledzy ogrodnicy mogą pomóc w identyfikacji najlepszych lub najbardziej odpornych odmian wielu roślin. W książkach i katalogach można również znaleźć listę roślin i odmian odpornych na poszczególne choroby.
7. Przycinanie uszkodzonych gałęzi we właściwym czasie
Przycinanie drzew i krzewów późną zimą jest lepszym rozwiązaniem niż czekanie do wiosny. Zranione kończyny mogą ulec zakażeniu w ciągu zimy, co umożliwia rozwój choroby, gdy roślina jest w stanie spoczynku. Przycinanie późną zimą zapobiega rozprzestrzenianiu się choroby na nowe przyrosty. Chociaż późnozimowe burze mogą powodować nowe uszkodzenia, nadal lepiej jest przyciąć złamaną gałąź, niż ignorować ją do wiosny. Zawsze należy używać ostrych narzędzi do wykonywania czystych cięć, które szybko się goją, i upewnić się, że przycinamy zdrową, żywą tkankę.
8. Odpowiednio dobieraj i rozmieszczaj rośliny
Jeśli posadzimy roślinę lubiącą cień, np. azalię, w pełnym słońcu, będzie ona słabo rosła i będzie łatwo atakowana przez choroby i owady.
Skuteczne ogrodnictwo opiera się na stosowaniu roślin odpowiednich dla danej strefy i miejsca. Jeśli ustawisz rośliny lubiące cień, takie jak azalia, w pełnym słońcu, będą one rosły słabo i będą łatwo atakowane przez choroby i owady. Kiedyś miałem mirt krapiński posadzone gdzie część jego liści były w cieniu. To była jedyna część rośliny, która miała mączniaka.
Rośliny mają mechanizmy obronne podobne do ludzkiego układu odpornościowego, które wkraczają do akcji, gdy rośliny są atakowane przez owady lub choroby. Jeśli rośliny są pod wpływem stresu, nie mogą reagować z pełną siłą, aby odeprzeć lub odzyskać siły po chorobie. Zestresowane rośliny są zatem bardziej narażone na te dolegliwości.
9. Odpowiednie podlewanie
Podlewanie ogrodu to dobra rzecz, ale ponieważ wiele chorób potrzebuje wody tak samo jak rośliny, sposób, w jaki to robisz, robi wielką różnicę. Wiele patogenów w glebie i powietrzu potrzebuje wody do poruszania się, wzrostu i rozmnażania. Aby uniknąć zapewnienia tym chorobom środowiska, które uwielbiają, wybieraj metody podlewania, które ograniczają wilgoć na liściach roślin. Można to osiągnąć za pomocą węży zraszających i nawadniania kropelkowego. W przypadku podlewania ręcznego należy trzymać liście z dala od korzeni.
Najczęstsze problemy z liśćmi nasilają się, gdy liście są mokre, dlatego zraszanie z góry jest najmniej pożądaną opcją. Jeśli jednak zdecydujemy się na tę metodę, należy podlewać w czasie, gdy liście szybko wyschną, ale korzenie będą miały czas na wchłonięcie wilgoci, zanim wyparuje.
Pamiętajcie też, że więcej niekoniecznie znaczy lepiej, jeśli chcecie dać roślinom pić. Zamoczona gleba lub doniczki sprzyjają rozwojowi niektórych grzybów gnilnych, a także mogą dusić korzenie, co czyni je łatwym celem dla grzybów gnilnych.
10. Nie zagęszczaj roślin
Wycinaj stłoczone, uszkodzone lub stare łodygi roślin, które są podatne na mączniaka.
Stłoczone rośliny tworzą własną wilgotność, która pozwala na rozwój chorób takich jak mączniak rzekomy.
Zachowaj ostrożność przy rozmieszczaniu sadzonek i obserwuj rośliny, które się rozrosły. Stłoczone rośliny wytwarzają własną wilgoć, która umożliwia rozwój takich chorób, jak mączniak rzekomy (zdjęcie po prawej), rdza i mączniak rzekomy. Poprawa przepływu powietrza wokół roślin zmniejsza tę wysoką wilgotność względną i pozwala na szybsze wysychanie liści.
Rośliny, które są umieszczone zbyt blisko siebie, rosną słabo z powodu konkurencji o światło, wodę i składniki odżywcze. Takie słabe rośliny są bardziej podatne na ataki. Choroby rozprzestrzeniają się także wtedy, gdy zainfekowany liść wejdzie w kontakt ze zdrowym, co jest bardziej prawdopodobne, gdy rośliny znajdują się obok siebie.
Mimo, że kupując byliny cieszymy się ich fantastycznym ulistnieniem lub pięknymi kwiatami, tak naprawdę kupujemy przede wszystkim korzenie, które pozwalają roślinom powracać co roku. Warto skorzystać z poniższych porad, aby zapewnić swoim bylinom dobry start.
Byliny uprawiane w pojemnikach są łatwe do posadzenia i powszechnie dostępne. Należy zacząć od wykopania dołka, który będzie nieco szerszy, ale nie głębszy niż doniczka, w której posadzono nową bylinę. Należy rozluźnić korzenie i rozłożyć je na zewnątrz, jeśli roślina się zapuściła (gdy korzenie zaczynają rosnąć w kółko wokół krawędzi doniczki). Następnie należy ubić ziemię wokół korzeni i dobrze podlać.
Byliny z odkrytymi korzeniami
Byliny z odkrytymi korzeniami są zazwyczaj tańsze niż te uprawiane w pojemnikach. Zwykle są one dostępne wczesną wiosną i sprzedaje się je tak, jak sugeruje ich nazwa - same korzenie rośliny, zwykle zapakowane w mech torfowy lub podobny materiał. Korzenie należy namoczyć w wodzie przed posadzeniem ich w ziemi.
Porady dotyczące sadzenia
Po posadzeniu byliny należy dobrze podlać. Następnie należy rozłożyć na glebie wokół nowych roślin warstwę mulczu o grubości 2-3 cali. Mulcz pomoże utrzymać wilgoć w glebie i zapobiegnie rozwojowi chwastów.
Wyższe byliny, takie jak delphinium, ostróżki i piwonie, należy podeprzeć palikami. Pojedyncze łodygi należy zakotwiczyć, wkładając do ziemi pręt lub solidny patyk i przywiązując do niego łodygę. Rośliny tworzące kępy z wieloma łodygami można podtrzymywać, uprawiając je w obręczy (jak pokazano na zdjęciu).
Aby zachować zdrowie i piękny wygląd bylin, należy je regularnie przycinać i rozdzielać.
Chcesz, aby Twój ogród podobny był do ogrodów z katalogów? Chcesz posadzić rośliny dekoracyjne i cieszyć się ich doskonałym wyglądem? Pragniesz obserwować kwitnienie? W zależności od wybranych gatunków, możesz cieszyć się pięknym, kolorowym ogrodem przez długi czas. Rośliny to coś, co zostało stworzone przez matkę naturę w sposób idealny!
Zobacz również:
Jakie rośliny wybrać do ogrodu?
Jak przygotować nasz ogród przed nadchodzącą zimą
Wczesnowiosenne kwiaty w ogrodzie
Aranżacja współczesnego ogrodu francuskiego
Romantyczny ogród w rustykalnym stylu - jak go zaprojektować?
Ogród japoński dookoła własnego domu
Jak prawidłowo podlewać kwiaty?