W dzieciństwie plotło je wiele małych dziewczynek. Zdobią je piękne przeważnie spotykane na łąkach kwiaty. Ale czym tak naprawdę są wianki i jak powstały? Wianek jest rodzajem nakrycia głowy przybierający formę wieńca. Do wykonania wianka wykorzystuje się zioła oraz kwiaty. Dawniej zgodnie z tradycją wianki nosił dziewczęta oraz niezamężne kobiety. To właśnie stąd wzięła się symbolika przypisywana wiankom. Wianek to symbol niewinności oraz kobiecości. Kiedyś gdy kobieta stanęła na ślubnym kobiercu i wyszła za mąż mówiono o niej, że straciła wianek. Wedle ogólnosłowiańskiej tradycji panna młoda swój wianek oddaje druhnom podczas ślubnych oczepin. Jest to również Polska tradycja.
Sięgając pomięciom do jeszcze wcześniejszych czasów zakonnice były chowane w wiankach. Wyglądało to w następujący sposób: średniej wielkości wianek był pleciony z zielonych roślin i składany na grobie. Stanowiło to symbol czci jaką oddawano pochowanym. Dziś w naszej kulturze przetrwało nieco z tej tradycji albowiem na ceremonię pochówku danej osoby w ramach czci niesie się wieniec. Co prawda dziś składane są wielobarwne wieńce przeważnie o okazałej wielkości. Do dziś w niektórych miejscach Polski wianek dodatkowo kładzie się na grobie zmarłych w Dzień Zaduszny.
Wianki również często pojawiają się na obrazach, które przeważnie mają charakter religijny. W religii wianki można również zobaczyć podczas trwania pierwszej komunii świętej. Stanowi wtedy element dekoracyjny stroju dziewczynek. Dodatkowo w kościołach katolickich w ostatni dzień oktawy Bożego Ciała święci się wianki. Różnią się one od tych powszechnie znanych ponieważ są wykonane z gałązek oraz ziół, które symbolicznie odzwierciedlają dary od Boga. W wielu religiach wianek symbolizuje także pracę ludzkich rąk. W dawnych czasach poświęcony przez duchownego wianek był zawieszany w budynkach gospodarczych bądź w sieni. ten rytuał miał zapewnić mieszkańcom danego domostwa ochronę przed siłami natury, takimi jak: silne wiatry, niszczące burze, gradobicia oraz powodzie i susze. Była to również gwarancja udanych plonów i odpędzenie chorób. W każdej części Polski właściwości wianków nieznacznie się od siebie różniły.
W odniesieniu do strojów wianki stanowią również element garderób ludowych, np. krakowskiego. Z wiankiem wiąże się również tradycyjny obrzęd puszczania wianków w Noc Świętojańską. Puszczanie wianków nie miało wówczas celów matrymonialnych lecz była to forma daniny, którą chętnie składano by gospodarstwa były chronione, aby domostwa były zabezpieczone przed różnymi chorobami i nieszczęściami oraz żeby przyciągały pieniądz. Drugim znaczeniem puszczania wianków w Noc Świętojańską było puszczanie wianków przez panny z nurtem rzeki lub potoku. Z wianka tworzono kompozycję i do jego wnętrza wkładano zapaloną świeczkę. W sytuacji gdy kompozycja została wyłowiona przez kawalera, rozpoczynał on poszukiwania właścicielki wianka. Gdy wianek popłynął wraz z nurtem, wróżył dla panny szczęśliwą miłość oraz rychłe zaślubiny. Natomiast jeśli zaplątał się on w przybrzeżne rośliny bądź świeczka zgasła, uważano, że jest to zły omen i panna zostanie starą panną lub zazna samotnego rodzicielstwa. Po dzień dzisiejszy w wielu regionach Polski obchodzi się w tradycyjny choć nieco zmieniony sposób noc świętojańską. Na przykład w Krakowie w czasie przesilenia letniego organizowane są imprezy, które noszę nazwę Wianków. Podczas imprez organizowany jest konkurs na najpiękniejszy wianek, są również prowadzone szkolenia z robienia wianków.
Dziś kompozycje wianków są różnorodne, a każda tego typu ozdoba jest wyjątkowa gdyż została wykonana własnoręcznie. Bujne kwiaty w połączeniu z zielonym ubarwieniem łodyg i liści prezentują się zjawiskowo i nieco majestatycznie.
Jak zrobić wianek?
Metod robienia wianków jest kilka. Każda z nich opiera się przede wszystkim na uplataniu. na samym początku nauka robienia wianków może wydawać się bardzo skomplikowana i niebywale trudna. W rzeczywistości jest to łatwiejsze niżeli mogłoby się wydawać. Wystarczy kilka prób oraz nabrania odrobiny wprawy i praca nad wiankiem idzie sprawnie i szybko.
Jedna z prostszych metod robienia wianków:
W celu uplecenia wianka należy wcześniej odpowiednio się do tego przygotować. Gdy wszystkie potrzebne elementy do wykonania wianka będziemy mieć pod ręką praca będzie znacznie ułatwiona i zajmie mniej czasu. Zatem przed rozpoczęciem pracy należy przygotować:
• Dwa lub trzy kwiatki z długimi łodygami,
• Kawałek nitki,
• Klika kwiatów z łodygami o średniej długości, kilka piór bądź kilka kłosów zboża.
Wykonanie:
W pierwszej kolejność należy zapleść ze sobą dwa lub trzy kwiaty z długą łodygą. Gdy to wykonamy mam już bazę wianka. Następnie do bazy należy po całości wokół łodyg należy wpleść mniejsze kwiaty. Tą czynność należy powtarzać aż do momentu gdy wianek będzie pełen kwiatów. Za pomocą nici należy związać z sobą dwa końce wianka tak aby tworzyły okrąg. Jeśli nie posiadamy nitki do związania można użyć łodygi z innej rośliny. Na koniec można dodatkowo udekorować wianek piórami bądź kłosami zbóż.
Jak zrobić wianek na drucie?
Do wykonania tego typu wianka potrzebny jest:
• kawałek drutu bądź drucika florystycznego,
• taśma klejąca,
• kolorowej wstążki,
• nożyczki,
• kilka wybranych roślin: kwiaty z łodygami, zioła, zboża.
Na początku należy owinąć drut wokół głowy. W ten sposób uformujemy rondo i odmierzymy potrzebną ilość drutu. Podczas odmierzanie dobrze jest pozostawić kilka centymetrów zapasu. zapas ten posłuży do połączenia z sobą końców. Następnie należy ułożyć z kwiatów małe bukiety połączone końcami łodyg. Końce te należy owinąć taśmą klejącą tak aby się nie rozpadały. Takich małych bukiecików należy zrobić kilka w zależności od tego ile kwiatów chcemy mieć na wianku. W następnym kroku należy ułożyć małe bukiety jeden po drugim i za pomocą taśmy przymocować do wianka. Następnie należy połączyć z sobą końce drucika i je zagiąć. Dodatkowo wianek można udekorować wstążką.
Na jakie okazje nadaje się wianek?
Wianki skomponowane z pięknych kwiatów to coraz częściej wybierana alternatywa welonów przez panny młode. dzieje się tak nie bez przyczyny gdyż wianki niewątpliwie kojarzone są z romantycznością. Wianki są również przyozdobieniem głów małych dziewczynek idących do pierwszej komunii świętej. Do komunijnych wianków preferowana jest częściej skromna kompozycja w skład której wchodzą zielone łodygi z małymi listkami oraz białe kwiaty.
Do wianków ślubnych najczęściej wykorzystuje się takie kwiaty jak: róże, piękne dalie, hortensje, eustomy, jaskry, piwonie, frezje, gerbery, goździki, a nawet storczyki.
Do wianków komunijnych nadadzą się zaś: drobne i małe kwiaty, takie jak: hortensje, konwalie, margaretki, rumianki, gipsówki, goździki, stokrotki.
Należy jednak pamiętać że wianek wykonany z naturalnych kwiatów jak wszystko w przyrodzie bez wody nie wytrzyma zbyt długo. Po kilku dniach wianek wyschnie. Istotne jest więc kierowanie się kilkoma podstawowymi zasadami, które wydłużą nieco żywotność wianka. Przede wszystkim wianek musi mieć dostęp do wody. Dobrze jest też gdy zostawimy nasz wianek w chłodnym oraz zaciemnionym miejscu. Ponadto wianek można owinąć delikatnie folią bądź wsadzić do woreczka i przechowywać w lodówce.
Niestety dziś te piękne tradycyjne kompozycje własnoręcznie robione zanikają. Warto jednak poświęcić im chwile gdyż wiąże się z nimi nasza tradycja oraz kultura. To właśnie wianki z polnych kwiatów plotły nasze babcie oraz mamy. Nie zapominajmy o nich bo wiąże się z nimi naprawdę piękna i niebywale bogata tradycja. Na szczęście w niektórych dobrych kwiaciarniach wianki można zamówić i cieszyć się ich urokami nawet będąc wewnątrz miasta gdzie nie ma zbyt wiele łąk kwiatowych. Można również poprosić o porady własną mamę babcię lub ciocię one z pewnością pamiętają jak zaplata się wianki i gdy je poprosimy by nas nauczyły z pewnością nie odmówią. Taka nauka w stu procentach nie pójdzie w las gdyż zyskamy możliwość przekazania jej następnym pokoleniom.
Zobacz również:
Ta jedna jedyna... kwiaciarnia
Kwiatowy savoir-vivre. Ile kwiatów powinno znaleźć się w bukiecie?
Znaczenie kwiatów - symbolika i mowa kwiatów
Kwiaty jako inspiracja dla najwybitniejszych twórców malarstwa
Jadalne kwiaty sprawdź, które gatunki możesz zjeść
Jakie jest znaczenie kolorów róż